غذاهای مناسب برای درمان اسهال

رژیم غذایی مناسب برای درمان اسهال

اسهال، یکی از شایع‌ترین مشکلات گوارشی است که می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله عفونت‌های ویروسی، باکتریایی، مصرف برخی غذاها، استرس و برخی بیماری‌های زمینه‌ای رخ دهد. یکی از مهم‌ترین راه‌های درمان اسهال، رعایت یک رژیم غذایی مناسب است. در این مقاله، به بررسی انواع غذاهای مفید و مضر برای اسهال، اهمیت جایگزینی مایعات از دست رفته و سایر نکات مهم در تغذیه برای بهبود سریع این عارضه می‌پردازیم.

چرا رژیم غذایی در درمان اسهال اهمیت دارد؟

اسهال باعث از دست رفتن آب و الکترولیت‌های بدن می‌شود و می‌تواند به بدن و سیستم گوارشی آسیب برساند. یک رژیم غذایی مناسب به شما کمک می‌کند تا:

• آب و الکترولیت‌های از دست رفته را جبران کنید: اسهال باعث می‌شود بدن آب و املاح مهمی مانند سدیم و پتاسیم را از دست بدهد. مصرف مایعات مناسب و غذاهای حاوی الکترولیت به جبران این کمبود کمک می‌کند.
• به دستگاه گوارش استراحت دهید: برخی غذاها می‌توانند دستگاه گوارش را تحریک کرده و اسهال را تشدید کنند. بنابراین، مصرف غذاهای ملایم و آسان هضم به دستگاه گوارش فرصت می‌دهد تا بهبود یابد.
• به بدن انرژی برساند: اسهال می‌تواند باعث کاهش اشتها و ضعف شود. مصرف غذاهای مغذی به بدن انرژی مورد نیاز برای بهبودی را می‌رساند.

بهترین غذاها برای درمان اسهال

نوشیدن مایعات فراوان

اسهال می‌تواند باعث از دست رفتن شدید آب و املاح ضروری بدن شود که در نتیجه کم‌آبی رخ می‌دهد. برای مقابله با این مشکل، جایگزینی مایعات از دست رفته بسیار مهم است. بزرگسالان مبتلا به اسهال باید مایعاتی مانند آب، آبمیوه‌های طبیعی رقیق شده، آبگوشت شفاف و نوشیدنی‌های ورزشی حاوی الکترولیت مصرف کنند. کودکان مبتلا به اسهال خفیف نیز می‌توانند به نوشیدن شیر مادر، شیر گاو یا شیر خشک ادامه دهند. اما در صورت وجود استفراغ، استفاده از محلول‌های آبرسان مخصوص کودکان توصیه می‌شود. به طور کلی، در زمان اسهال، نوشیدن مایعات به صورت مکرر و به مقدار کافی برای جلوگیری از کم‌آبی ضروری است.

مهم‌ترین نکته در درمان اسهال، جایگزینی مایعات از دست رفته است. بهترین مایعات برای این منظور عبارتند از:

• آب
• محلول‌های ORS (Oral Rehydration Solution): این محلول‌ها حاوی نمک، قند و سایر مواد معدنی هستند که به سرعت آب و الکترولیت‌های از دست رفته را جبران می‌کنند.
• آب سبزیجات
• آبمیوه‌های طبیعی رقیق شده
• سوپ مرغ شفاف
• آب برنج

غذاهای ملایم و آسان هضم برای درمان اسهال

در زمان اسهال، مصرف غذاهای ملایم و آسان هضم از اهمیت بالایی برخوردار است. این نوع غذاها به دستگاه گوارش استراحت می‌دهند و به آن فرصت ترمیم می‌دهند. همچنین، هضم آسان‌تر این غذاها، جذب بهتر مواد مغذی را به دنبال دارد و از بروز علائمی مانند نفخ و درد شکم می‌کاهد. به همین دلیل، توصیه می‌شود در دوران اسهال از غذاهایی مانند برنج سفید پخته شده، سیب پخته، موز پخته، مرغ آب پز و سوپ مرغ شفاف استفاده شود و از مصرف غذاهای چرب، تند، فیبردار و لبنیات پرهیز شود. برخی از این مواد غذایی شامل:

• موز: موز سرشار از پتاسیم است و به تقویت روده‌ها کمک می‌کند.
• سیب پخته: سیب پخته حاوی پکتین است که به سفت شدن مدفوع کمک می‌کند.
• برنج سفید پخته شده: برنج سفید به دلیل اینکه فیبر کمی دارد، به راحتی هضم می‌شود.
• نان تست خشک: نان تست خشک نیز به دلیل بافت نرم و خشک، به راحتی هضم می‌شود.
• هویج پخته: هویج پخته حاوی بتاکاروتن است که برای سلامت روده‌ها مفید است.
• مرغ آب پز بدون پوست: مرغ آب پز منبع خوبی از پروتئین است و به راحتی هضم می‌شود.
• تخم مرغ آب پز: تخم مرغ آب پز نیز منبع خوبی از پروتئین است و به راحتی هضم می‌شود.
• پروبیوتیک‌ها: پروبیوتیک‌ها باکتری‌های مفید روده هستند که می‌توانند به بهبود عملکرد دستگاه گوارش کمک کنند. ماست پروبیوتیک، کفیر و برخی از انواع سبزیجات تخمیر شده مانند کیمچی، منابع خوبی از پروبیوتیک‌ها هستند.

غذاهایی که برای درمان اسهال باید از مصرف آن‌ها خودداری کنید

مصرف برخی غذاها در زمان اسهال می‌تواند وضعیت را بدتر کند زیرا این مواد غذایی دستگاه گوارش را تحریک کرده و باعث افزایش التهاب و تشدید اسهال می‌شوند. غذاهای چرب، تند، فیبردار، لبنیات، کافئین و غذاهای گاززا از جمله مواردی هستند که می‌توانند باعث تشدید اسهال شوند. این غذاها هضم را دشوار کرده و باعث تولید گاز و نفخ می‌شوند که در نهایت به افزایش دفعات اسهال منجر می‌شود. همچنین، برخی از این غذاها می‌توانند باعث تحریک روده بزرگ شده و به این ترتیب اسهال را طولانی‌تر کنند. برخی از این غذاها عبارتند از:

• غذاهای چرب و سرخ شده: این غذاها هضم را دشوار کرده و می‌توانند اسهال را تشدید کنند.
• غذاهای تند و ادویه‌دار: غذاهای تند می‌توانند روده‌ها را تحریک کرده و باعث افزایش اسهال شوند.
• میوه‌های خام و سبزیجات خام: فیبر موجود در میوه‌ها و سبزیجات خام می‌تواند هضم را دشوار کرده و اسهال را تشدید کند.
• آجیل و دانه‌ها: آجیل و دانه‌ها حاوی فیبر بالایی هستند و هضم آن‌ها دشوار است.
• لبنیات (به جز ماست پروبیوتیک): برخی افراد ممکن است به لاکتوز موجود در لبنیات حساسیت داشته باشند و مصرف لبنیات باعث تشدید اسهال در آن‌ها شود.

در دوران اسهال چه چیزی را نباید بنوشید

• نوشیدنی های کافئین دار مانند قهوه، چای و نوشابه ممکن است سیستم گوارشی را بیش از حد تحریک کنند و علائم اسهال را بدتر کنند.
• نوشیدنی های گازدار همچنین ممکن است باعث تحریک یا ایجاد علائم دیگری مانند نفخ و گرفتگی عضلات شوند. افراد همچنین هنگام تجربه اسهال باید از الکل اجتناب کنند.

اگرچه بسیاری از نوشیدنی‌های ورزشی حاوی الکترولیت‌هایی هستند که ممکن است به کم‌آبی بدن کمک کنند، اما اغلب دارای قند یا شیرین‌کننده‌های مصنوعی هستند. آب نارگیل و آب غنی شده با الکترولیت جایگزین های خوبی هستند.

نکات مهم در تغذیه برای درمان اسهال

1. به تدریج غذاهای جدید را به رژیم غذایی خود اضافه کنید: پس از بهبود علائم اولیه، می‌توانید به تدریج غذاهای جدید را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
2. به اندازه کافی آب بنوشید: حتی اگر احساس تشنگی نمی‌کنید، به اندازه کافی آب بنوشید تا از کم‌آبی بدن جلوگیری کنید.
3. در صورت تشدید علائم به پزشک مراجعه کنید: اگر اسهال شما شدید است، طولانی مدت است یا با علائم دیگری مانند تب، خون در مدفوع یا درد شدید شکم همراه است، حتما به پزشک مراجعه کنید.

کلام آخر

رعایت یک رژیم غذایی مناسب، یکی از موثرترین راه‌ها برای تسکین و درمان اسهال است. هنگامی که به اسهال مبتلا می‌شوید، دستگاه گوارش شما نیاز به استراحت و ترمیم دارد. مصرف غذاهای ملایم و آسان هضم، به روده‌ها اجازه می‌دهد تا آرام شوند و التهاب کاهش یابد. غذاهایی مانند برنج سفید پخته شده، موز پخته، سیب پخته و سوپ مرغ شفاف، به دلیل دارا بودن فیبر کم و قابلیت هضم بالا، برای این دوران بسیار مناسب هستند. از طرف دیگر، مصرف غذاهای چرب، تند، ادویه دار، لبنیات، کافئین و غذاهای گازدار، می‌تواند باعث تشدید علائم اسهال شود.

تیم تحریریه دارووب توصیه می‌کند که در زمان اسهال، به رژیم غذایی خود توجه ویژه‌ای داشته باشید و از مصرف غذاهای تحریک‌کننده پرهیز کنید. با انتخاب غذاهای مناسب و نوشیدن مایعات کافی، می‌توانید به بدن خود کمک کنید تا سریع‌تر بهبود یابد. در صورتی که علائم اسهال شما شدید یا طولانی مدت باشد، حتما با پزشک خود مشورت کنید.

منبع: مدیکال نیوز