قرص آهن: همه آنچه باید بدانید

چرا به آهن نیاز داریم؟

آهن یکی از مهم‌ترین مواد معدنی برای بدن انسان است. این عنصر نقش حیاتی در تولید هموگلوبین دارد؛ هموگلوبین پروتئینی است که در گلبول‌های قرمز خون وجود دارد و وظیفه انتقال اکسیژن به سلول‌های بدن را بر عهده دارد. کمبود آهن می‌تواند منجر به کم‌خونی فقر آهن شود که علائمی مانند خستگی، ضعف، رنگ‌پریدگی و تنگی نفس را به همراه دارد.

چه کسانی بیشتر در معرض کمبود آهن هستند؟

  • زنان در سنین باروری: به دلیل خونریزی قاعدگی
  • زنان باردار: به دلیل افزایش نیاز بدن به آهن برای رشد جنین
  • نوزادان و کودکان شیرخوار: به دلیل رشد سریع و نیاز به آهن برای ساخت گلبول‌های قرمز
  • افرادی که رژیم‌های غذایی محدودی دارند: مانند گیاهخواران و وگان‌ها
  • افرادی که از خونریزی مزمن رنج می‌برند: مانند افرادی که زخم معده یا کولیت دارند

علائم کمبود آهن (علائم کم‌خونی)

کمبود آهن یکی از شایع‌ترین علل کم‌خونی است. آهن عنصری ضروری برای تولید هموگلوبین است که وظیفه حمل اکسیژن به سلول‌های بدن را بر عهده دارد. زمانی که بدن آهن کافی دریافت نکند، علائم مختلفی بروز می‌کند.

  1. خستگی مفرط و ضعف: یکی از شایع‌ترین علائم کمبود آهن، احساس خستگی مفرط و ضعف عمومی است. به دلیل کاهش اکسیژن‌رسانی به سلول‌ها، بدن انرژی کافی برای انجام فعالیت‌های روزانه را ندارد.
  2. تغییرات در پوست، مو و ناخن: کمبود آهن می‌تواند باعث رنگ‌پریدگی پوست، شکنندگی ناخن‌ها و خشکی مو شود. این تغییرات به دلیل کاهش اکسیژن‌رسانی به سلول‌های پوست، مو و ناخن رخ می‌دهد.
  3. مشکلات تنفسی و قلبی: تنگی نفس، سرگیجه و تپش قلب از دیگر علائم کمبود آهن هستند. کاهش اکسیژن در خون باعث می‌شود قلب برای جبران این کمبود سخت‌تر کار کند و در نتیجه تپش قلب و تنگی نفس ایجاد شود.
  4. علائم گوارشی: برخی افراد مبتلا به کمبود آهن، میل شدیدی به خوردن مواد غیرغذایی مانند خاک یا یخ پیدا می‌کنند. این حالت به پیکا معروف است. مواد غیرغذایی (پیکا)

مواد غیرغذایی (پیکا) چیست؟

پیکا یا هرزه‌خواری، تمایل به خوردن مواد غیرغذایی است که دلایل مختلفی از جمله کمبود مواد مغذی و اختلالات روانی دارد. این اختلال عوارض جدی مانند مسمومیت و انسداد روده را به همراه دارد و نیاز به درمان پزشکی دارد.

منابع غذایی غنی از آهن

منابع حیوانی آهن

  • گوشت قرمز: گوشت گاو، گوسفند و بره از غنی‌ترین منابع آهن هم هستند. آهن هم به راحتی توسط بدن جذب می‌شود.
  • مرغ: گوشت مرغ، به‌ویژه قسمت‌های تیره مانند ران و بال، حاوی آهن است.
  • ماهی: ماهی‌های چرب مانند سالمون و تن ماهی نیز منابع خوبی از آهن هستند.

منابع گیاهی آهن

  • حبوبات: لپه، عدس، نخود و سایر حبوبات حاوی آهن غیرهم هستند. اگرچه جذب آهن غیرهم کمی دشوارتر است، اما با مصرف همزمان ویتامین C، جذب آن بهبود می‌یابد.
  • سبزیجات برگ سبز تیره: اسفناج، کلم پیچ، بروکلی و سایر سبزیجات برگ سبز تیره، علاوه بر آهن، حاوی ویتامین C نیز هستند که به جذب آهن کمک می‌کند.
  • آجیل و دانه‌ها: بادام، گردو، کنجد، تخمه آفتابگردان و کدو تنبلی از منابع خوب آهن هستند.
  • میوه‌های خشک: آلو خشک، کشمش و خرما نیز حاوی آهن هستند.

چرا تشخیص و درمان کمبود آهن مهم است؟

تشخیص و درمان به موقع کمبود آهن از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا این کمبود می‌تواند عواقب جدی برای سلامتی به همراه داشته باشد. اگر کمبود آهن درمان نشود، می‌تواند منجر به اختلال در رشد و نمو کودکان، کاهش عملکرد شناختی و تمرکز، مشکلات قلبی مانند تپش قلب و ضربان نامنظم، افزایش خطر عفونت‌ها و ضعف سیستم ایمنی بدن شود. همچنین، کمبود آهن می‌تواند بر عملکرد ورزشی و توانایی انجام فعالیت‌های روزانه تأثیر منفی بگذارد. علاوه بر این، در زنان باردار، کمبود آهن می‌تواند منجر به زایمان زودرس، وزن کم نوزاد هنگام تولد و سایر عوارض بارداری شود. بنابراین، برای حفظ سلامتی و جلوگیری از بروز مشکلات جدی، تشخیص و درمان به موقع کمبود آهن بسیار ضروری است.

تشخیص کمبود آهن:

برای تشخیص کمبود آهن، پزشک معمولاً آزمایش خون تجویز می‌کند. این آزمایش سطح آهن، فریتین (پروتئینی که آهن را در بدن ذخیره می‌کند) و هموگلوبین را اندازه‌گیری می‌کند.

درمان کمبود آهن:

درمان کمبود آهن به علت اصلی آن بستگی دارد. در بیشتر موارد، مصرف مکمل‌های آهن به همراه اصلاح رژیم غذایی می‌تواند کمبود آهن را برطرف کند. همچنین، درمان بیماری‌های زمینه ای که باعث کمبود آهن شده‌اند نیز ضروری است. 

دشمن کم‌خونی

مکمل‌های آهن، سلاحی قدرتمند در مبارزه با کم‌خونی

کم‌خونی یکی از شایع‌ترین اختلالات خونی است که با کاهش گلبول‌های قرمز خون یا هموگلوبین مشخص می‌شود. یکی از مهم‌ترین دلایل کم‌خونی، کمبود آهن است. آهن عنصری حیاتی برای تولید هموگلوبین است که وظیفه حمل اکسیژن به سلول‌های بدن را بر عهده دارد. در چنین شرایطی، مکمل‌های آهن به‌عنوان یک سلاح قدرتمند برای مقابله با کم‌خونی وارد عمل می‌شوند. این مکمل‌ها با افزایش سطح آهن در بدن، به تولید گلبول‌های قرمز سالم کمک کرده و در نتیجه علائم کم‌خونی مانند خستگی، ضعف و رنگ‌پریدگی را کاهش می‌دهند.

البته، مصرف مکمل‌های آهن باید با دقت و زیر نظر پزشک انجام شود. زیرا مصرف بیش از حد آهن می‌تواند عوارض جانبی جدی مانند تهوع، یبوست، درد شکم و در موارد شدیدتر مسمومیت با آهن را به دنبال داشته باشد. همچنین، برخی افراد مانند مبتلایان به هموکروماتوز (بیماری ذخیره آهن) نباید از مکمل‌های آهن استفاده کنند. علاوه بر این، مکمل‌های آهن ممکن است با برخی داروها تداخل داشته باشند؛ بنابراین، قبل از مصرف هرگونه مکمل آهن، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.

مکمل‌های آهن تنها راه درمان کم‌خونی نیستند. برای درمان کامل کم‌خونی، لازم است علت اصلی کمبود آهن شناسایی و برطرف شود. همچنین، داشتن یک رژیم غذایی غنی از آهن مانند گوشت قرمز، مرغ، ماهی، حبوبات، سبزیجات برگ سبز تیره و میوه‌های خشک نیز به همراه مصرف مکمل‌های آهن، به بهبود وضعیت کمک می‌کند.

انواع قرص‌های آهن

مکمل‌های آهن معمولاً در دو شکل فروس (به راحتی جذب می‌شود) و فریک (جذب آن دشوارتر است) یافت می‌شوند. انواع رایج قرص آهن شامل فروس سولفات، فروس گلوکونات، فریک سولفات و فریک سیترات است. برای افزایش جذب آهن، بسیاری از تولیدکنندگان ویتامین C را نیز به فرمولاسیون محصولات خود اضافه می‌کنند، زیرا ویتامین C به بدن در جذب آهن کمک شایانی می‌کند.

معرفی انواع مکمل آهن

1. کپسول آهن فرودین آرین سلامت سینا

2. کپسول آهن + ویتامین C نیچرز پلنتی

3. قطره آهن پدیابست 30 میلی لیتر

برای مشاهده قیمت و خرید انواع مکمل آهن، کافیست به وبسایت اینترنتی داروخانه دارووب سر بزنید. 

عوارض جانبی مصرف قرص آهن

  1. یبوست: شایع‌ترین عارضه جانبی مصرف قرص آهن است.
  2. اسهال: در برخی افراد ممکن است باعث اسهال شود.
  3. تهوع و استفراغ: ممکن است در برخی افراد ایجاد شود.
  4. تیره شدن مدفوع: این عارضه طبیعی است و به دلیل وجود آهن در مدفوع رخ می‌دهد.

بهترین زمان مصرف قرص آهن

با معده خالی: بهترین زمان برای مصرف قرص آهن، یک ساعت قبل از غذا یا دو ساعت بعد از غذا با معده خالی است.
با ویتامین C: مصرف همزمان ویتامین C با آهن می‌تواند به جذب بهتر آهن کمک کند.
دور از چای و قهوه: چای و قهوه حاوی تانن هستند که جذب آهن را کاهش می‌دهند. بهتر است حداقل یک ساعت قبل یا بعد از مصرف آهن، چای یا قهوه ننوشید.

نکات مهم در مورد مصرف قرص آهن

  • مشورت با پزشک: قبل از مصرف هرگونه مکمل آهن، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
  • دوز مصرفی: دوز مصرفی قرص آهن باید طبق دستور پزشک باشد.
  • تداخلات دارویی: برخی داروها ممکن است با جذب آهن تداخل داشته باشند.
  • توجه به رنگ مدفوع: تیره شدن رنگ مدفوع پس از مصرف قرص آهن طبیعی است.
  • آزمایش خون: برای بررسی سطح آهن خون، به طور منظم آزمایش خون انجام دهید.

کلام آخر

قرص آهن، مکمل غذایی ضروری برای افرادی است که با کمبود آهن مواجه هستند. این مکمل با کمک به تولید گلبول‌های قرمز خون، انرژی و عملکرد بدن را بهبود می‌بخشد. با این حال، مصرف خودسرانه قرص آهن توصیه نمی‌شود و بهتر است قبل از مصرف با پزشک مشورت شود. برای خرید انواع قرص آهن با کیفیت و اطمینان از اصالت محصول، می‌توانید به داروخانه‌های اینترنتی معتبر مانند دارووب مراجعه کنید. دارووب با ارائه طیف گسترده‌ای از مکمل‌های آهن و مشاوره دارویی، به شما کمک می‌کند تا بهترین انتخاب را برای سلامتی خود داشته باشید.

منبع: clevelandclinic