درمان اسهال با غذاها

اسهال، این مشکل آزاردهنده نه تنها زندگی روزمره را مختل می‌کند، بلکه می‌تواند به بدن نیز آسیب برساند. اگرچه یک بیماری شایع است، اما با رعایت برخی نکات بهداشتی و تغذیه‌ای می‌توان از ابتلا به آن پیشگیری کرد. در این مقاله، علاوه بر بررسی درمان اسهال، به شما می‌گوییم که چگونه با انتخاب یک رژیم غذایی سالم و رعایت بهداشت فردی، از بروز این مشکل جلوگیری کنید و "10 غذایی که برای اسهال خوبه!" را با هم بررسی خواهیم کرد.

اسهال چیست؟ 

اسهال وضعیتی است که در آن مدفوع شل‌تر از حالت معمول شده و دفعات اجابت مزاج افزایش می‌یابد. به عبارت ساده‌تر، زمانی که مدفوع آبکی یا شل باشد و شما بیش از معمول به دستشویی بروید، اسهال دارید. دلایل اسهال متنوع هستند و می‌توانند شامل عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی، مسمومیت غذایی، عدم تحمل غذایی، برخی داروها و بیماری‌های روده‌ای باشند. اسهال می‌تواند باعث از دست دادن آب و املاح بدن شود و در صورت شدید بودن، به درمان پزشکی نیاز دارد.

چه عواملی باعث اسهال می‌شوند؟

  1. عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی: بسیاری از موارد اسهال به دلیل عفونت روده‌ای با ویروس‌ها (مانند نروویروس و روتاویروس) یا باکتری‌ها (مانند سالمونلا و شیگلا) ایجاد می‌شود.
  2. مسمومیت غذایی: مصرف غذاهای آلوده به باکتری یا سموم آن‌ها می‌تواند باعث اسهال شود.
  3. عدم تحمل غذایی: عدم تحمل لاکتوز (قند موجود در شیر) یا گلوتن (پروتئین موجود در گندم) می‌تواند باعث اسهال شود.
  4. داروها: برخی داروها، مانند آنتی‌بیوتیک‌ها، می‌توانند به عنوان عارضه جانبی باعث اسهال شوند.
  5. سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS): این بیماری مزمن روده‌ای می‌تواند باعث اسهال، یبوست یا ترکیبی از هر دو شود.
  6. بیماری‌های التهابی روده: بیماری‌هایی مانند کولیت اولسراتیو و بیماری کرون می‌توانند باعث اسهال مزمن شوند.

انواع اسهال بر اساس مدت زمان

  1. اسهال حاد: این نوع اسهال معمولا کمتر از دو هفته طول می‌کشد و اغلب به دلیل عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی ایجاد می‌شود.
  2. اسهال مزمن: اگر اسهال بیش از چهار هفته ادامه یابد، مزمن محسوب می‌شود. دلایل آن متنوع‌تر است و ممکن است شامل بیماری‌های التهابی روده، اختلالات جذب، و سایر مشکلات گوارشی باشد.

رژیم غذایی مناسب برای اسهال! برای رهایی از شر اسهال چی بخوریم؟

هنگام اسهال، بدن آب و الکترولیت‌های زیادی از دست می‌دهد. بنابراین، هدف اصلی رژیم غذایی در این دوران، جایگزینی مایعات از دست رفته و کاهش تحریک روده‌ها است. در زیر به معرفی 10 خوراکی مفید برای افرادی که دچار اسهال هستند می‌پردازیم:

 10 غذایی که برای اسهال خوبه

  1. موز: موز سرشار از پتاسیم است که به جایگزینی الکترولیت‌های از دست رفته کمک می‌کند. همچنین فیبر موجود در موز به جذب آب در روده کمک کرده و مدفوع را سفت‌تر می‌کند.
  2. برنج سفید: برنج سفید به دلیل بافت نرم و آسان هضم، یکی از بهترین گزینه‌ها برای افراد مبتلا به اسهال است. برنج به جذب آب در روده کمک کرده و باعث سفت شدن مدفوع می‌شود.
  3. سبوس برنج: سبوس برنج حاوی فیبر نامحلول است که به جذب آب در روده کمک می‌کند و باعث سفت شدن مدفوع می‌شود.
  4. هویج پخته: هویج پخته حاوی پکتین است که به جذب آب در روده کمک می‌کند و مدفوع را سفت‌تر می‌کند. همچنین، هویج منبع خوبی از بتاکاروتن است که برای سیستم ایمنی بدن مفید است.
  5. سیب پخته: سیب پخته حاوی پکتین است که به جذب آب در روده کمک می‌کند و مدفوع را سفت‌تر می‌کند. همچنین، سیب پخته به دلیل بافت نرم و آسان هضم، برای افراد مبتلا به اسهال مناسب است.
  6. ماست پروبیوتیک: ماست پروبیوتیک حاوی باکتری‌های مفید است که به بهبود فلور روده کمک کرده و به درمان اسهال کمک می‌کند.
  7. آبگوشت مرغ: آبگوشت مرغ حاوی سدیم و سایر الکترولیت‌ها است که به جایگزینی مایعات و املاح از دست رفته کمک می‌کند. همچنین، آبگوشت مرغ به دلیل بافت نرم و آسان هضم، برای افراد مبتلا به اسهال مناسب است.
  8. نان تست خشک: نان تست خشک به دلیل بافت خشک و سفت، به جذب آب در روده کمک کرده و مدفوع را سفت‌تر می‌کند.
  9. تخم مرغ آب‌پز: تخم مرغ پخته شده در هنگام اسهال بی خطر است. آماده سازی‌هایی را که شامل کره، پنیر یا چاشنی زیادی نیستند مانند تخم مرغ خرد شده با نمک انتخاب کنید.
  10. آووکادو: آووکادو حاوی چربی‌های سالم است که به ترمیم روده کمک می‌کند. همچنین، پتاسیم موجود در آووکادو به جایگزینی الکترولیت‌های از دست رفته کمک می‌کند.

نکته: رژیم غذایی BRAT (موز، برنج، سیب، نان تست) که قبلاً برای اسهال توصیه می‌شد، دیگر به عنوان رژیم غذایی کامل و جامع برای درمان اسهال در نظر گرفته نمی‌شود. این رژیم غذایی ممکن است برای برخی افراد مفید باشد، اما برای تأمین تمام نیازهای بدن کافی نیست.

بهترین نوشیدنی‌ها برای جبران مایعات از دست رفته در اثر اسهال

اسهال می‌تواند باعث از دست رفتن آب و املاح بدن شود. بنابراین، جایگزینی مایعات از دست رفته بسیار مهم است. در این شرایط، انتخاب نوشیدنی مناسب می‌تواند به تسریع روند بهبودی کمک کند. از جمله این نوشیدنی‌ها می‌توان به موراد زیر اشاره کرد:

  • آب: آب ساده بهترین و ارزان‌ترین راه برای هیدراته ماندن است. زمانی که اسهال دارید، باید حداقل هشت لیوان آب در روز بنوشید.
  • آبمیوه‌های طبیعی رقیق شده: آبمیوه‌های طبیعی مانند سیب، هویج و انگور می‌توانند به تامین ویتامین‌ها و مواد معدنی کمک کنند، اما آن‌ها را رقیق کنید تا قند زیادی مصرف نکنید.
  • آبگوشت و مرغ: آبگوشت حاوی سدیم و سایر الکترولیت‌ها است و به جایگزینی مایعات از دست رفته کمک می‌کند.
  • نوشیدنی‌های ورزشی ایزوتونیک: این نوشیدنی‌ها حاوی الکترولیت‌هایی مانند سدیم و پتاسیم هستند و برای جبران سریع املاح از دست رفته مناسب هستند.
  • آب نارگیل: آب نارگیل حاوی الکترولیت‌ها و قندهای طبیعی است و به هیدراته شدن بدن کمک می‌کند.

در دوران ابتلا به اسهال از خوردن چه غذاهایی پرهیز کنیم؟

  1. لبنیات پرچرب: شیر کامل، پنیرهای پرچرب، بستنی
  2. غذاهای چرب و سرخ شده: فست فود، غذاهای سرخ شده، غذاهای چرب
  3. غذاهای تند و ادویه‌دار: فلفل، سیر، پیاز، سس‌های تند
  4. قندهای مصنوعی: نوشابه‌های گازدار، آب نبات، شکلات
  5. کافئین: قهوه، چای سیاه، نوشابه‌های کافئین‌دار
  6. الکل

نکات مهم زمانی‌که درگیر اسهال هستید:

  • مصرف مایعات را افزایش دهید: برای جبران آب از دست رفته، به اندازه کافی آب بنوشید.
  • غذای کم حجم و مکرر بخورید: به جای سه وعده غذایی بزرگ، چند وعده کوچک در طول روز میل کنید.
  • آرام غذا بخورید و خوب بجوید.
  • به بدنتان استراحت دهید.

توجه: اگر اسهال شما شدید یا طولانی مدت است، حتما به پزشک مراجعه کنید.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر اسهال شما ناشی از عفونت باکتریایی باشد، ممکن است علاوه بر اسهال، تب، سرگیجه و کاهش حجم ادرار را نیز تجربه کنید. در برخی موارد، مدفوع خونی نیز مشاهده می‌شود. آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند در درمان عفونت‌های باکتریایی موثر باشند.
با این حال، مشاهده مداوم خون در مدفوع می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل جدی‌تر مانند سرطان روده بزرگ باشد. بنابراین، در صورت مشاهده این علائم، ضروری است که به پزشک مراجعه کرده و در مورد انجام کولونوسکوپی مشورت کنید. کولونوسکوپی روشی است که به پزشک اجازه می‌دهد تا روده بزرگ را بررسی کرده و هرگونه مشکل احتمالی را تشخیص دهد. شما می‌توانید با در وبسایت داروخانه آنلاین دارونت با مشاوران و متخصصین این مجموعه ارتباط برقرار کرده و سوالات خود را بپرسید

سوالات متداول

1. چه چیزی باعث اسهال می شود؟ 

علل اسهال می تواند عفونت های ویروسی یا باکتریایی، مسمومیت غذایی، عدم تحمل غذایی، داروها و بیماری های روده ای باشد.

2. علائم اسهال چیست؟ 

علائم اصلی اسهال شامل شل شدن مدفوع، افزایش دفعات اجابت مزاج، درد شکم، نفخ و گاهی تب است.

3. چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟ 

اگر اسهال شدید یا طولانی مدت باشد، خون در مدفوع دیده شود، تب بالا وجود داشته باشد یا علائم کم آبی مانند تشنگی شدید و سرگیجه مشاهده شود، باید به پزشک مراجعه کرد.

4. درمان خانگی اسهال چیست؟ 

جایگزینی مایعات از دست رفته (ORS)، رژیم غذایی سبک (BRAT)، مصرف پروبیوتیک‌ها و استفاده از برخی گیاهان دارویی مانند زنجبیل و بابونه از درمان‌های خانگی رایج هستند.

5. چگونه از اسهال پیشگیری کنیم؟ 

شستن دست‌ها، مصرف آب سالم، پخت کامل غذا، شستن میوه و سبزیجات و رعایت بهداشت فردی از مهمترین راه‌های پیشگیری از اسهال هستند.

6. آیا اسهال مسری است؟ 

بسیاری از انواع اسهال، به خصوص آن‌هایی که ناشی از عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی هستند، مسری هستند.
اسهال ویروسی نوعی عفونت در دستگاه گوارش است و کودکان و بزرگسالان را درگیر کند. این بیماری واگیردار بوده و به راحتی از فرد آلوده به دیگران منتقل می‌شود

7. چه مدت طول می‌کشد تا اسهال بهبود یابد؟ 

مدت زمان بهبودی اسهال بستگی به علت آن دارد و می‌تواند از چند ساعت تا چند روز متغیر باشد.