جوش و آکنه یکی از مشکلات پوستی رایج در دنیا است. بیشتر افراد در دوران نوجوانی یا اوایل جوانی آن را تجربه می‌کنند و بسیاری هم در بزرگسالی همچنان با آن درگیر هستند. اما چیزی که بیشتر از خود جوش آزار دهنده است، آثار باقی مانده از آن است. از بین بردن جای جوش یکی از دغدغه های اصلی افرادی است که می‌خواهند پوستی صاف و یکدست داشته باشند. این جای جوش ها می‌توانند به شکل لک های تیره یا قرمز، فرورفتگی های ریز و درشت یا حتی برجستگی های سفت روی پوست ظاهر شوند.
بسیاری از افراد به دلیل این مشکل اعتمادبه‌نفس خود را از دست می‌دهند و حتی از حضور در جمع یا گرفتن عکس خودداری می‌کنند. خوشبختانه، امروزه روش های زیادی برای درمان و کاهش جای جوش وجود دارد؛ از درمان های ساده خانگی گرفته تا پیشرفته ترین تکنیک های کلینیکی. در این مقاله، تمام این راهکارها را به طور کامل بررسی می‌کنیم.
چرا جای جوش باقی می‌ماند؟
شناخت علت ها اولین قدم در انتخاب بهترین روش برای از بین بردن جای جوش است.
- التهاب شدید: وقتی جوش ملتهب و چرکی می‌شود، به لایه‌های عمقی پوست نفوذ می‌کند.
- تخریب کلاژن: جوش‌های عمیق باعث از بین رفتن رشته‌های کلاژن و الاستین در پوست می‌شوند و به همین دلیل گودی ایجاد می‌کنند.
- رنگدانه‌ها: التهاب می‌تواند باعث تولید بیش از حد ملانین شود که نتیجه آن ایجاد لک‌های قهوه‌ای یا قرمز است.
- دستکاری کردن جوش: ترکاندن جوش یکی از بدترین عادت‌هاست و احتمال ایجاد جای زخم و فرورفتگی را چند برابر می‌کند.
- ژنتیک: بعضی افراد به طور طبیعی استعداد بیشتری برای ایجاد اسکار دارند.
- درمان نکردن به موقع: اگر جوش‌ها درمان نشوند، احتمال باقی‌ماندن اثرشان بسیار بیشتر است.
انواع جای جوش و تفاوت آن‌ها
جای جوش‌ها یک شکل و یکسان نیستند؛ به همین دلیل درمان آن‌ها هم متفاوت خواهد بود. شناخت نوع اسکار اهمیت زیادی دارد، چون روش‌هایی که برای لک‌های سطحی مؤثرند، روی فرورفتگی‌های عمیق کارایی ندارند. گاهی هم لازم است ترکیبی از چند روش استفاده شود. در کلینیک‌های تخصصی پوست، به‌ویژه مراکزی که روی درمان اسکار در اصفهان تمرکز دارند، ابتدا نوع جای جوش بررسی می‌شود و سپس متناسب با آن بهترین راهکار انتخاب خواهد شد.
۱. لک های پوستی
این نوع جای جوش بیشتر به صورت لکه‌های قهوه‌ای، قرمز یا تیره باقی می‌ماند. تقریباً همه کسانی که جوش زده‌اند، این حالت را تجربه کرده‌اند. لک‌ها معمولاً سطحی هستند و در اثر تغییر رنگدانه‌ها ایجاد می‌شوند. خوشبختانه این نوع اسکارها با استفاده منظم از کرم‌های لایه‌بردار، سرم ویتامین C یا پیلینگ شیمیایی به‌مرور محو می‌شوند. مراقبت روزانه با ضدآفتاب نیز اهمیت زیادی دارد، زیرا قرار گرفتن در معرض نور خورشید می‌تواند این لک‌ها را پررنگ‌تر کند.
۲. فرورفتگی ها
فرورفتگی‌ها یکی از سخت‌ترین انواع جای جوش هستند و بیشتر به دلیل تخریب کلاژن در ناحیه جوش ایجاد می‌شوند. این نوع اسکار باعث می‌شود سطح پوست ناصاف و ناهموار دیده شود و نیاز به درمان‌های تخصصی‌تری دارد.
انواع فرورفتگی‌ها عبارتند از:
- آیس پیک (Ice Pick): عمیق و باریک، شبیه سوراخ سوزنی. این نوع به‌دلیل عمق زیاد، به سختی با کرم یا دارو بهبود پیدا می‌کند و بیشتر به لیزر یا جراحی‌های کوچک نیاز دارد.
- جعبه‌ای (Boxcar): با لبه‌های مشخص و سطح نسبتاً وسیع. این نوع معمولاً روی گونه‌ها دیده می‌شود و به درمان‌هایی مثل میکرونیدلینگ یا سابسیژن پاسخ خوبی می‌دهد.
- غلتکی (Rolling): کم‌عمق و موج‌دار که سطح پوست را حالت سایه‌دار و ناهموار نشان می‌دهد. این نوع معمولاً با ترکیب سابسیژن و روش‌های تحریک کلاژن‌سازی بهبود می‌یابد.
۳. برجستگی ها یا کلوئید
برخی افراد بعد از جوش، به جای گودی با حالت برجستگی مواجه می‌شوند. این اسکارها که به نام کلوئید یا اسکار هیپرتروفیک شناخته می‌شوند، نتیجه تولید بیش از حد کلاژن هستند. برجستگی‌ها معمولاً سفت و گاهی دردناک یا خارش‌دار هستند و در برخی افراد مستعد بیشتر دیده می‌شوند. برای درمان کلوئید، معمولاً روش‌های ساده خانگی مؤثر نیستند و باید از درمان‌های کلینیکی مثل لیزر، تزریق کورتون یا حتی جراحی استفاده شود.
درمان های خانگی برای از بین بردن جای جوش
روش‌های خانگی معمولاً برای لک ها و فرورفتگی های سطحی مناسب هستند. این درمان‌ها پوست را آرام می‌کنند، التهاب را کاهش می‌دهند و به مرور زمان باعث روشن‌تر شدن و بهبود ظاهر آن می‌شوند. البته برای اسکارهای عمیق‌تر بهتر است از روش‌های تخصصی مثل لیزر یا میکرونیدلینگ استفاده شود، همان‌طور که بسیاری از افراد در کلینیک های تخصصی درمان جای زخم در اصفهان این موضوع را تجربه کرده‌اند.
آلوئه ورا
- ژل تازه آلوئه ورا را روی نواحی دارای جای جوش بمالید.
- حدود ۲۰ دقیقه صبر کنید و سپس با آب ولرم بشویید.
- استفاده مداوم پوست را نرم می‌کند و روند بازسازی سلولی را تقویت می‌نماید.
عسل طبیعی
- یک لایه نازک عسل روی صورت پخش کنید.
- بعد از ۱۵ دقیقه آن را بشویید.
- می‌توانید عسل را با کمی دارچین مخلوط کنید تا خاصیت ضدالتهابی بیشتری داشته باشد.
ویتامین C
- استفاده از سرم‌های ویتامین C به تحریک کلاژن‌سازی کمک می‌کند.
- این سرم‌ها لک‌های تیره را کاهش داده و پوست را شفاف‌تر می‌کنند.
- مصرف مکمل خوراکی ویتامین C هم می‌تواند اثرات درمانی را تقویت کند.
روغن های گیاهی
- روغن جوجوبا یا روغن بادام شیرین گزینه‌های مناسبی هستند.
- شب‌ها چند قطره روی پوست بزنید و صبح با شوینده ملایم صورت را بشویید.
- این روغن‌ها پوست را نرم‌تر و انعطاف‌پذیرتر می‌کنند و ظاهر اسکارها را بهبود می‌بخشند.
درمان های دارویی برای از بین بردن جای جوش
وقتی جای جوش عمیق یا ماندگار باشد، درمان‌های خانگی و دارویی به تنهایی کافی نیستند. در این شرایط، مراجعه به پزشک متخصص و استفاده از روش های کلینیکی می‌تواند بهترین نتیجه را به همراه داشته باشد. این روش‌ها با تحریک کلاژن سازی، بازسازی بافت یا پر کردن فرورفتگی ها، پوست را به‌تدریج صاف‌تر و یکدست‌تر می‌کنند. بسیاری از کلینیک های تخصصی برای درمان جای زخم در اصفهان نیز از همین تکنیک ها استفاده می‌کنند.
کرم های رتینوئید
- سلول های مرده پوست را از بین می‌برند و بازسازی بافت را سرعت می‌دهند.
- معمولاً شب‌ها استفاده می‌شوند و نیاز به مصرف منظم دارند.
- در هفته های اول ممکن است کمی قرمزی یا پوسته ریزی ایجاد کنند که طبیعی است.
کرم های لایه‌بردار (AHA و BHA)
- سلول های مرده را برمی‌دارند و پوست را نرم‌تر و شفاف تر می‌کنند.
- AHAs بیشتر روی سطح پوست اثر می‌گذارند (مثل اسید گلیکولیک).
- BHAs به عمق منافذ نفوذ می‌کنند و چربی اضافه را کاهش می‌دهند (مثل اسید سالیسیلیک).
کرم‌های ترمیم‌کننده
- حاوی پپتید و ویتامین E هستند و روند بازسازی پوست را تقویت می‌کنند.
- التهاب را کاهش می‌دهند و برای پوست های حساس مناسب هستند.
- بیشتر بعد از درمان های کلینیکی مثل میکرونیدلینگ یا لیزر توصیه می‌شوند تا به بهبود سریع تر پوست کمک کنند.
روش های کلینیکی برای از بین بردن جای جوش
میکرونیدلینگ
- با سوزن‌های بسیار ریز، سوراخ‌های کنترل شده روی پوست ایجاد می‌شود.
- این کار کلاژن‌سازی را تحریک می‌کند.
- بعد از ۳ تا ۶ جلسه، پوست صاف تر می‌شود.
لیزر فرکشنال
- یکی از قوی ترین روش ها برای درمان اسکار.
- لایه‌های آسیب دیده پوست را برمی‌دارد و کلاژن جدید تولید می‌کند.
- برای جای جوش های عمیق بسیار مؤثر است.
سابسیژن
- با سوزن‌های ظریف، بافت فیبروز زیر اسکار آزاد می‌شود.
- این کار باعث بالا آمدن گودی و صاف تر شدن سطح پوست می‌شود.
- معمولاً با فیلر یا میکرونیدلینگ ترکیب می‌شود.
تزریق فیلر یا چربی
- برای پر کردن گودی های عمیق استفاده می‌شود.
- نتیجه فوری دارد، اما موقتی است (۶ تا ۱۲ ماه).
- گزینه‌ای مناسب برای کسانی است که می‌خواهند سریع تغییر ببینند.
پیلینگ شیمیایی
- با اسیدهای خاص انجام می‌شود.
- لایه های سطحی پوست برداشته می‌شوند و لک ها کم رنگ تر می‌شوند.
- بیشتر برای جای جوش‌های سطحی مناسب است.
آر اف فرکشنال
- ترکیب امواج رادیویی و سوزن‌های ریز.
- لایه‌های عمقی پوست را هدف قرار می‌دهد.
- باعث سفت شدن پوست و کاهش عمق فرورفتگی‌ها می‌شود.
مراقبت های بعد از درمان جای جوش
هر درمانی برای موفقیت نیاز به مراقبت دارد. برای ماندگاری نتایج باید:
- همیشه از ضدآفتاب استفاده کنید.
- پوست را با شوینده ملایم بشویید.
- از دستکاری جوش‌ها خودداری کنید.
- پوست را مرطوب نگه دارید.
- رژیم غذایی سالم و آب کافی فراموش نشود.
بهترین روش برای از بین بردن جای جوش چیست؟
هیچ روش واحدی برای همه افراد وجود ندارد. گاهی یک نفر با کرم های رتینوئید نتیجه می‌گیرد و دیگری به لیزر یا سابسیژن نیاز دارد. معمولاً ترکیب چند روش بهترین نتیجه را دارد. برای مثال:
- میکرونیدلینگ + مزوتراپی (سرم‌های ویتامینی)
- لیزر فرکشنال + کرم‌های ترمیم‌کننده
- سابسیژن + تزریق فیلر
جدول مقایسه روش ها
روش درمانمناسب برایتعداد جلساتماندگاریهزینه تقریبی
| میکرونیدلینگ | اسکار سطحی | ۴–۶ جلسه | دائمی نسبی | متوسط |
| لیزر فرکشنال | اسکار عمیق | ۲–۴ جلسه | دائمی نسبی | بالا |
| سابسیژن | اسکار فیبروز | ۲–۳ جلسه | دائمی | متوسط |
| فیلر یا چربی | گودی‌های عمیق | ۱ جلسه | ۶–۱۲ ماه | بالا |
| پیلینگ شیمیایی | لک سطحی | ۳–۵ جلسه | نسبی | پایین |
| آر اف فرکشنال | اسکار ترکیبی | ۲–۴ جلسه | دائمی نسبی | متوسط |
جمع بندی
از بین بردن جای جوش دغدغه بسیاری از افرادی است که در گذشته با آکنه دست و پنجه نرم کرده‌اند. بسته به نوع اسکار و شدت آن، می‌توان از روش های خانگی، دارویی یا کلینیکی استفاده کرد. برای لک‌های سطحی، کرم‌ها و ماسک‌های خانگی مؤثر هستند. اما برای گودی ها و اسکارهای عمیق، روش های کلینیکی مانند لیزر، میکرونیدلینگ و سابسیژن بهترین نتایج را دارند. در نهایت، مشورت با متخصص پوست بهترین راه برای انتخاب روش مناسب است. با درمان اصولی و مراقبت‌های درست می‌توان دوباره پوستی صاف، روشن و یکدست داشت.
دیدگاه خود را بنویسید